Ông Sầu sống tại Mù Cang Chải - một huyện miền núi xa xôi của tỉnh Yên Bái với những phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Nhà ông Sầu cũng như hầu hết các hộ khác ở huyện này chỉ dùng tiền mặt để giao dịch, mua sắm hàng hoáTại vùng miền núi còn nghèo khó này, việc nhận tiền dịch vụ môi trường rừng qua tài khoản ngân hàng là một điều mới mẻ, khiến ông cùng nhiều gia đình khác nơi đây bị tò mò và có chút gì đó lo lắng.
Người dân đăng kí mở tài khoản ngân hàng - Ảnh: Hồng Nết, GIZÔng Sầu, sống tại xã Zế Xu Phình vui vẻ chia sẻ: “Bây giờ nhận tiền dịch vụ môi trường rừng tiện lắm. Mình có thể rút ở ngân hàng bất cứ lúc nào cũng được. Thông thường thì khi nào nhà mình có kế hoạch chi tiêu cho gia đình thì mình đi ngân hàng rút tiền, còn nếu không thì ngân hàng giữ tiền giúp mình”.
Ông Sầu đã mở tài khoản ngân hàng. Ông và nhiều hộ gia đình khác cũng đã đăng ký làm thẻ rút tiền tự động (ATM). Ông nói: “Bây giờ thì tiện lắm. Đi đâu xa, tôi không phải mang nhiều tiền mặt mà có thể rút tiền bằng thẻ nếu cần. Thật là an toàn!”.
Một góc Zế Xu Phình - Ảnh: Hồng Nết, GIZ Bên cạnh đó, cùng với nhiều buổi tuyên truyền, hướng dẫn, các cuộc tập huấn cũng được tổ chức để giải thích cho người dân về ưu điểm của hình thức nhận tiền qua tài khoản ngân hàng, cũng như hướng dẫn cách thức mở tài khoản và rút tiền từ ngân hàng. Người dân có thể nhận tiền bằng nhiều cách như: (i) rút trực tiếp tại ngân hàng ở trung tâm huyện; (ii) nhận tiền ở UBND xã, nhân viên ngân hàng đến giao tiền; và (iii) rút tiền bằng thẻ ATM. Các hộ gia đình trẻ thích cách nhận tiền thứ ba nhất. Sử dụng hình thức chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng nhằm cải thiện tính an toàn, hiệu quả, tiện dụng và minh bạch trong chi trả tiền DVMTR.
Từ năm 2008, GIZ Việt Nam đã hỗ trợ xây dựng và thực hiện cơ chế tài chính chi trả DVMTR. Cơ chế này giúp thúc đẩy xã hội hóa nghề rừng, huy động nguồn lực xã hội cho công tác quản lý, bảo vệ rừng. Và người dân tham gia bảo vệ rừng sẽ có thêm thu nhập, giúp cải thiện sinh kế, có động lực sống gắn bó với rừng, quản lý, bảo vệ rừng tốt hơn. Nghĩa là, người dân tham gia bảo vệ rừng sẽ được trả tiền dịch vụ môi trường rừng để cải thiện sinh kế và quản lý, bảo vệ rừng tốt hơn.
Không chi gia đình ông Sầu mà có nhiều phụ nữ trong xã tỏ ra hài lòng vì họ được tham gia vì họ được tham gia vào quá trình ra quyết định trong gia đình về việc tiêu gì và chi tiêu như thế nào. Việc khuyến khích phụ nữ đứng tên chủ tài khoản giúp họ cảm thấy tiện lợi và chủ động chi tiêu trong gia đình, từ đó, vị thế của người phụ nữ trong xã hội cũng được nâng cao hơn.