Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Gia Lai được thành lập năm 2012 là cơ quan trực thuộc UBND tỉnh; cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý, điều hành của Quỹ gồm có: Hội đồng quản lý Quỹ có 09 thành viên: Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ là Phó chủ tịch UBND tỉnh và các thành viên Hội đồng quản lý Quỹ là lãnh đạo các Sở, ngành; Ban kiểm soát có 03 thành viên đại diện các sở, ngành; bộ máy Điều hành Quỹ gồm có 25 người, cơ cấu 04 phòng ban; diện tích rừng cung ứng dịch vụ 495.829 ha, tiền dịch vụ môi trường rừng thu được bình quân 70 tỷ đồng/năm.

Hoạt động kiểm tra, giám sát tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng luôn được Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Gia Lai quan tâm, đánh giá là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác thực thi chính sách chi trả dịch vụ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Tổ đội đi tuần tra rừng

Triển khai công tác kiểm tra, giám sát tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn theo quy định tại Nghị định số 99/2010/NĐ-CP ngày 24/9/2010 của Chính phủ; Thông tư số 62/2012/TTLT-BNNPTNT-BTC ngày 16/11/2012. Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc triển khai thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh và để cụ thể hóa các quy định công tác kiểm tra, giám sát, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước liên quan xây dựng trình cho UBND tỉnh ban hành Quyết định Quy định về quản lý, sử dụng tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh, một trong những nội dung cơ bản của Quyết định là quy định nhiệm vụ của Quỹ bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài chính kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đối với chủ rừng là tổ chức nhà nước, UBND cấp xã, chủ rừng là cộng đồng dân cư thôn; chủ trì phối hợp với Sở Công thương, Cục thuế tỉnh kiểm tra, giám sát bên sử dụng dịch vụ môi trường rừng trong việc thực hiện nghĩa vụ chi trả dịch vụ môi trường rừng theo quy định. Để thống nhất  thực hiện có hiệu quả chỉ đạo của UBND tỉnh, Quỹ đã chủ động xây dựng và ký kết 02 Quy chế phối hợp giữa Quỹ với Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và giữa Quỹ với Cục Thuế, Sở Công thương kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn tỉnh. Trong quy chế phối hợp quy định rõ phạm vi, nội dung và trách nhiệm của mỗi cơ quan thực hiện công tác phối hợp.

Chi trả tiền DVMTR cho người dân

Trên cơ sở pháp lý đã được quy định, hằng năm Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát do Giám đốc Quỹ phê duyệt. Kế hoạch kiểm tra, giám sát quy định rõ thành phần tham gia; đối tượng kiểm tra, giám sát là các đơn vị sử dụng dịch vụ phải chi trả tiền dịch vụ môi trường, các đơn vị cung ứng dịch vụ; nội dung kiểm tra, giám sát  tập trung chủ yếu kê khai, nộp tiền của các cơ sở sử dụng dịch vụ môi trường rừng trên cơ sở hồ sơ kê khai sản lượng nộp tiền được lưu giữ tại Quỹ có tham chiếu sản lượng tiêu thụ điện và nước sạch trên báo cáo kê khai thuế tại Cơ quan Thuế để thử nghiệm kiểm soát, đánh giá mức độ tin cậy vào số liệu tự kê khai của các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng theo số liệu tham chiếu nếu có sự chênh lệch sẽ tiến hành kiểm tra tại đơn vị; đối với các đơn vị cung ứng dịch vụ môi trường rừng kiểm tra, giám sát việc chấp hành về trình tự, thủ tục, hồ sơ và thực trạng của diện tích khoán, hợp đồng bảo vệ rừng; đơn giá chi trả, thời điểm chi trả, chứng từ chi trả tiền dịch vụ môi trường cho đối tượng nhận khoán, hợp đồng bảo vệ rừng; kiểm tra, giám sát tình hình chấp hành những nội dung chi trực tiếp cho công tác bảo vệ rừng theo kế hoạch đã được thẩm định phê duyệt; về trình tự, thủ tục đầu tư XDCB, mua sắm tài sản cố định có phù hợp với quy định hiện hành không; phỏng vấn ngẫu nhiên một số hộ nhận khoán, hợp đồng bảo vệ rừng về thời gian chi trả, số tiền chi trả cho đối tượng nhận khoán, hợp đồng bảo vệ rừng có đảm bảo đúng thời gian, phù hợp đơn giá chi trả của Quỹ không. Đối với quản lý, sử dụng các nguồn tài chính tại cơ quan Quỹ, định kỳ khi kết thúc quý, năm Phòng Tài chính-Kế toán tự tổ chức rà soát, kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ hồ sơ, chứng từ chi từ nguồn kinh phí hoạt động quản lý Quỹ, nguồn chi trả cho chủ rừng, nguồn Quỹ dự phòng, các nguồn tài chính khác và các tài khoản hạch toán kế toán có vấn đề sai sót sẽ điều chỉnh trước khi lập báo cáo quyết toán kết thúc năm tài chính.

Kết quả bước đầu của công tác kiểm tra, giám sát, các cơ sở sử dụng DVMTR kê khai nộp tiền về Quỹ đầy đủ, kịp thời không để tồn đọng dây dưa, kéo dài, nhất là nợ đọng các năm 2011-2012 thu dứt điểm không còn nợ tồn đọng, hằng năm các cơ sở sử dụng nộp tiền dịch vụ môi trường rừng đều đạt và vượt mức kế hoạch được phê duyệt; việc sử dụng tiền chi trả DVMTR các đơn vị cung ứng đảm bảo đúng mục đích có hiệu quả, tăng cường sự tuân thủ chế độ tài chính được quy định nhất là trong lĩnh vực chấp hành trình tự, thủ tục đầu tư XDCB lâm sinh, đầu tư xây dưng công trình hạ tầng cơ sở kỹ thuật, trình tự, thủ tục mua sắm tài sản cố định, quy định các chế độ thanh toán các khoản chi hành chính tại đơn vị; đảm bảo chi trả cho hộ nhận khoán, hợp đồng bảo vệ rừng kịp thời, đúng đối tượng, đơn giá chi trả đúng theo quy định, hạn chế tối đa hiện tượng ký nhận thay, giả chữ ký để nhận tiền khoán, hợp đồng bảo vệ rừng, hiện trạng rừng giao quản lý cơ bản được bảo vệ tốt; tiền dịch vụ môi trường rừng giải ngân kịp thời không để tồn đọng tại cơ quan Quỹ cũng như tại các đơn vị cung ứng.

Thông qua hoạt động kiểm tra, giám sát phát hiện những mặt tích cực để phát huy, kịp thời khắc phục những mặt còn tồn tại, hạn chế trong việc kê khai thu nộp, quá trình sử dụng tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng; giảm thiểu rủi ro sai sót khi các cơ quan thanh tra, kiểm toán, giám sát của HĐND tỉnh thực hiện kiểm tra, thanh tra, giám sát, kiểm toán việc quản lý sử dụng tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng tại cơ quan Quỹ và các đơn vị cung ứng dịch vụ môi trường rừng./.