“Trong năm qua, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam (VNFF) đã triển khai tốt chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR), đảm bảo thu, chi đủ, đúng đối tượng, đóng góp tích cực cho công cuộc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng nói chung của toàn ngành lâm nghiệp”, đây là đánh giá của Thứ trưởng, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Hà Công Tuấn tại phiên họp Hội đồng Quản lý Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam lần thứ 1 năm 2017 diễn ra ngày 20 tháng 01 năm 2017.
Năm 2016, chính sách chi trả DVMTR tiếp tục đem lại những tín hiệu tích cực, được các cấp chính quyền, địa phương quan tâm và đánh giá cao trong việc huy động nguồn lực phục vụ công tác bảo vệ và phát triển rừng trong cả nước. Việc thí điểm các nguồn thu DVMTR mới đã được nhiều địa phương ủng hộ, triển khai, góp phần nâng cao vị thế, vai trò của môi trường rừng đối với đời sống, sản xuất xã hội.
Theo báo cáo của Ban Điều hành Quỹ, năm vừa qua, Ban Điều hành Quỹ đã tham mưu xây dựng nhiều văn bản quy phạm pháp luật (Nghị định 147/2016/NĐ-CP ngày 02/11/2016 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung 1 số điều của Nghị định 99, nghiên cứu chuyên đề về chi trả DVMTR đưa vào Luật Bảo vệ và phát triển rừng sửa đổi, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định 05/2008/NĐ-CP ngày 14/01/2008...) cùng nhiều văn bản chỉ đạo điều hành, phối hợp các Bộ, ngành, cơ quan liên quan, hướng dẫn, đôn đốc địa phương triển khai Nghị định 147 mới được ban hành, Nghị định 40 xử lý vi phạm hành chính trong DVMTR, giải ngân kịp thời, giải quyết tình trạng nợ đọng tiền DVMTR....
Bên cạnh đó, cùng với sự hỗ trợ tích cực của các đối tác, VNFF đã hỗ trợ tỉnh Lào Cai thí điểm cơ chế chi trả DVMTR đối với cơ sở nuôi cá nước lạnh và cơ sở sản xuất công nghiệp, tổ chức diễn đàn chia sẻ, tạo cơ hội cho 41 Quỹ BV&PTR tỉnh trên cả nước tham quan, học hỏi mô hình và áp dụng. Giai đoạn thí điểm bước đầu đã có những kết quả nhất định, được tỉnh Lào Cai nói riêng và các địa phương khác đánh giá cao. Ngoài ra, việc nghiên cứu thí điểm DVMTR đối với cơ sở sản xuất công nghiệp tại Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh đã hoàn thành và sẽ thí điểm trong thời gian sớm nhất. Kết quả này là khởi thảo đầu tiên, tạo nền tảng vững chắc để mở rộng DVMTR vào thực tiễn, đa dạng hóa nguồn thu tiền DVMTR trong tương lai.
Về kết quả thu chi tiền DVMTR, đến ngày 31/12/2016, với 469 hợp đồng ủy thác tiền DVMTR ký kết được, nguồn thu tiền DVMTR trên cả nước đạt 1.284,7 tỷ đồng góp phần bảo vệ cho trên 5,875 triệu ha rừng. Hơn 1.395 tỷ đồng tiền DVMTR của năm 2015-2016 đã đến được tay các chủ rừng, hỗ trợ cải thiện sinh kế, động viên người dân yên tâm gắn bó với rừng, giúp 81 công ty lâm nghiệp đứng vững, khôi phục sản xuất, có kinh phí hoạt động trước tình hình Chính phủ có chủ trương tạm dừng khai thác chính gỗ từ rừng tự nhiên.
Công tác kiểm tra, giám sát, nắm bắt, cập nhật thường xuyên tình hình tổ chức vận hành và thực thi chính sách chi trả DVMTR luôn được quan tâm trong năm qua; kịp thời có ý kiến chỉ đạo, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn cho các địa phương. Đặc biệt, được sự hỗ trợ của các đối tác, Bộ chỉ số giám sát, đánh giá và hệ thống phần mềm Mobile app trong giám sát rừng đã được nghiên cứu và dự kiến bộ chỉ số này sẽ được thí điểm tại Sơn La trong năm tới.
Công tác truyền thông, nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực cũng được đẩy mạnh với đa dạng hình thức, đối tượng tuyên truyền, số lượng tin bài trên các báo, đài, phát hành ấn phẩm truyền thông, sản phẩm truyền thông, các hội nghị, hội thảo, đào tạo tập huấn tăng lên đáng kể so với những năm trước.
Tiếp nối những năm trước, năm 2016, hoạt động hợp tác quốc tế vẫn luôn được đẩy mạnh, kết quả là đã huy động được nhiều nguồn lực từ các tổ chức quốc tế (GIZ, ADB, CIFOR, VFD, Pannature...), hỗ trợ thực hiện thành công, hiệu quả các hoạt động chung của Quỹ.
Năm qua, cùng với nỗ lực, cố gắng không ngừng của Ban Điều hành Quỹ, sự hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ, kịp thời của các Bộ, ngành, đơn vị, các bên liên quan, nhận thức của các đơn vị sử dụng DVMTR về nghĩa vụ, trách nhiệm thực hiện chính sách đã được nâng cao rõ rệt, tình hình nợ đọng tiền DVMTR đã giảm đáng kể, hiện tại số tiền nợ đọng chỉ còn 35 tỷ đồng, đảm bảo kế hoạch đề ra năm 2016 tiền DVMTR nợ đọng không vượt quá 70 tỷ đồng.
Sau khi nghe báo cáo, các thành viên Hội đồng quản lý Quỹ đều bày tỏ sự đánh giá cao về những thành công Ban Điều hành Quỹ đã gặt hái được trong năm 2016. Phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng Hà Công Tuấn đánh giá: chính sách chi trả DVMTR ngày càng khẳng định là một cơ chế tài chính tốt, bền vững; hệ thống Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng ngày càng đi vào ổn định, nề nếp; tình hình giải ngân tiền DVMTR năm 2016 kịp thời, tiền đến được tay người dân, chủ rừng; tình hình nợ đọng được giải quyết tích cực tuy nhiên cần tiếp tục làm giảm tối đa số nợ đọng trong năm tới bằng việc thực hiện nghiêm túc, áp dụng chế tài quy định tại Nghị định 40. Đồng thời, Thứ trưởng nhấn mạnh một số hoạt động trọng tâm Ban Điều hành VNFF cần tập trung trong năm tới: triển khai ngay có hiệu quả Nghị định 147 trên cả nước, nghiên cứu, tham mưu trình Bộ sửa đổi, bổ sung các thông tư hướng dẫn liên quan; xin chủ trương Chính phủ quy định về chi trả DVMTR đối với cơ sở nuôi trồng thủy sản và cơ sở sản xuất công nghiệp nhân rộng ra cả nước; chuẩn bị chu đáo cho Hội nghị sơ kết 8 năm tổ chức hoạt động Quỹ BV&PTR và 5 năm thực hiện chính sách chi trả DVMTR.
Với nội dung kế hoạch hoạt động 2017, những đề xuất, kiến nghị của Ban Điều hành Quỹ được trình bày tại cuộc họp, Hội đồng quản lý Quỹ sẽ thông qua Nghị quyết phiên họp làm cơ sở để Ban Điều hành Quỹ triển khai các hoạt động trong năm 2017.